Współczesne style jogi – który wybrać dla siebie?

Historia jogi sięga II wieku p.n.e, ale popularność na Zachodzie zyskała dopiero pod koniec XIX wieku. Na początku była to praktyka skupiona wokół medytacji i rozwoju duchowego. Dopiero później w latach 30-tych XX wieku świat zainteresował się ćwiczeniami fizycznymi i docenił pozytywny wpływ asan na ciało i umysł. Głęboki przekaz, czy filozofia jogi do dziś pozostają niezmienne, ale praktyka fizyczna znacznie różni się od tej, której nauczano setki lat temu. W tradycyjnym wydaniu joga to system, gdzie uczniowie zdobywają umiejętności bezpośrednio od mistrza. Z biegiem lat, kiedy osiągają już wysoki stopień wtajemniczenia, wzbogacają praktykę o swoje doświadczenia i tworzą własny, unikalny styl jogi. Przykładowo nauczyciele tacy jak B.K.S. Iyengar, K. Pattabhi Jois czy Indra Devi, tajniki jogi zgłębiali pod okiem autorytetu w tej dziedzinie, T. Krishnamacharyi. Z czasem jednak wykształcili zupełnie odmienne metody nauczania, które rozpowszechnili na cały świat.

Początkujący adept jogi może czasem pogubić się pośród różnorodnych ofert zajęć, w większych miastach dostępnych niemal na każdym rogu. Tajemnicze nazwy takie jak Ashtanga, Sivananda, Jivamukti, Kundalini brzmią bardzo atrakcyjnie i przyciągają osoby poszukujące nowych doświadczeń. Zanim jednak wybierzemy się na zajęcia, warto sprawdzić czego dokładnie się po nich spodziewać. Może się bowiem okazać, że praktyka zupełnie odbiega od naszych indywidualnych upodobań, albo fizycznych predyspozycji. Oczywiście można przetestować metodę przychodząc na wybrane zajęcia. Jednak w przypadku, kiedy ćwiczenia się nie spodobają, pamiętajmy, żeby nie zniechęcać się od razu do całej jogi, bo być może to po prostu nie ten styl praktyki, którego szukaliśmy. Poniżej w skrócie 8 najpopularniejszych na świecie metod jogi dostępnych także w Polsce.

Hatha

Ogólny termin odnoszący się do wszystkich odmian jogi ukierunkowanych na praktykę fizyczną (asany) i pracę z oddechem (pranajama). Z reguły zajęcia oznaczane terminem Hatha  to ćwiczenia o umiarkowanej lub niskiej intensywności, gdzie dużo czasu poświęca się na szczegółowe objaśnienia poszczególnych pozycji. Z uwagi na łagodny charakter zajęć, ten rodzaj praktyki polecany jest zwłaszcza osobom początkującym, starszym lub powracającym do aktywności fizycznej po dłuższej przerwie.

Sivananda 

Stworzona przez Swamiego Sivanandę tradycyjna ścieżka jogi, która duży nacisk kładzie na rozwój duchowy, a ciało traktuje ze szczególną delikatnością. Zajęcia prowadzone są zawsze według tego samego schematu. Podczas ćwiczeń nie stosuje się żadnych pomocy i przyrządów do jogi, a pozycje wykonuje się w takim stopniu na jaki pozwala aktualny stan psychofizyczny ćwiczącego. To wyjątkowo łagodna praktyka odpowiednia dla osób w każdym wieku, którym zależy na harmonijnym, wszechstronnym rozwoju.

Iyengar

Opracowana przez nieżyjącego już B.K.S. Iyengara, statyczna forma jogi, gdzie dużą uwagę przywiązuje się do precyzji w wykonywaniu pozycji, a zajęcia koncentrują się wyłącznie na praktyce fizycznej. W poszczególnych asanach uczestnicy pozostają przez kilka minut, a ćwiczenia cały czas wspomagane są pomocami do jogi, takimi jak paski, klocki, wałki, koce, krzesła i liny. Praktyka odpowiednia dla wszystkich, a w szczególności dla osób początkujących lub z problemami zdrowotnymi i znacznymi ograniczeniami w ciele.

Ashtanga

Jedna z najbardziej wymagających fizycznie odmian hatha jogi, której twórcą był K. Pattabhi Jois. Praktyka polega na wykonywaniu stałej, niezmiennej sekwencji asan intensywnie rozciągających i wzmacniających całe ciało. W poszczególnych pozycjach ćwiczący pozostaje nie dłużej niż na 5 oddechów, a następnie przechodzi do kolejnych. W tego typu praktyce ruch jest ściśle połączony z oddechem, a wzrok skupiony na konkretnych punktach, co zwiększa koncentrację i daje uczucie medytacji w ruchu. To niezwykle intensywna i rygorystyczna forma jogi.

Vinyasa

Dynamiczna praktyka polegająca na przechodzeniu z jednej pozycji do następnej przy jednoczesnym zachowaniu płynności ruchu, równowagi oraz spokojnego i długiego oddechu. Sekwencje asan są bardzo różnorodne i inne za każdym razem. W poszczególnych pozycjach ćwiczący pozostaje często tylko na czas trwania jednego oddechu, dlatego nie przywiązuje się tutaj dużej uwagi do precyzyjnego ułożenia ciała w asanach.  Zajęcia o umiarkowanej i wysokiej intensywności, odpowiednie dla osób aktywnych, kochających wysiłek fizyczny.

Kundalini

Jedna z najbardziej mistycznych odmian jogi, gdzie ćwiczenia fizyczne schodzą na dalszy plan, a zajęcia opierają się na medytacji, praktyce mudr, wyśpiewywaniu mantr oraz pracy z oddechem. Głównym celem praktyki jest odblokowanie przepływu energii w ciele i przywrócenie wewnętrznej harmonii. Praktyka asan obejmuje głównie pozycje siedzące, o niskiej intensywności. Zajęcia polecane zwłaszcza osobom zainteresowanym rozwojem duchowym, które od jogi oczekują czegoś więcej, niż tylko ćwiczenia fizyczne.

Bikram

Kontrowersyjny styl jogi, gdzie praktyka odbywa się w pomieszczeniu nagrzewanym do temperatury 40 stopni C. Zajęcia mają niezmienną strukturę i składają się z serii 26 pozycji wykonywanych w ściśle określonej kolejności. Ten rodzaj jogi polecany jest osobom z dobrą wytrzymałością i kondycją fizyczną. Czasami można spotkać się także z zajęciami ‘hot jogi’, gdzie temperatura na sali utrzymywana jest na poziomie 30-35 stopni C, a praktyka cechuje się większą różnorodnością i dowolnością w doborze pozycji.

Yin

Bardzo łagodna, statyczna praktyka, w czasie której mięśnie pozostają nieaktywne, a na ciało oddziałuje jedynie siła grawitacji. Pozycje utrzymywane są przez okres od 3 do 5 minut co pozwala na głębokie rozluźnienie i uwolnienie od wszelkich napięć zwłaszcza w obrębie stawów i struktur powięziowych. Do tego rodzaju ćwiczeń wykorzystuje się pomoce takie jak wałki, koce, wszelkiego rodzaju podpórki. Zajęcia stanowią doskonałe uzupełnienie praktyki dynamicznej, a także polecane osobom po kontuzjach lub żyjących w ciągłym stresie.

Opisane wyżej nurty to najbardziej znane na świecie style jogi, które można praktykować w większości polskich miast. W naszym ukochanym Rzeszowie wciąż mamy deficyt jeśli chodzi o metody praktyki, ale na pewno z czasem się to zmieni. Na świecie jest tyle rodzajów jogi, ile typów charakterów, czy osobowości człowieka. Każdy wybierze coś innego. Ważne, żeby wybór kierowany był własnymi upodobaniami, a nie sugestiami innych, czy aktualną modą.

A Wy? Jaki styl jogi preferujecie?